به گزارش خبرنگار فرهنگی سراج24، پخش فیلمهای سینمایی خارجی در ایام نوروز به یک روال تبدیل شده است تا آنجا که هرساله فیلمهای خارجی بیشتری در تلویزیون پخش می شود.
اما معیار پخش فیلمهای خارجی چیست؟ شاید در مقام مسئول گرداننده رسانه ملی دوبله و پخش آثار خارجی در تلویزیون می تواند مخاطب بیشتری جذب کند، که توجیه قابل قبولی است و شاید هر منتقدی در مقام عمل که بنشیند همین گونه رفتار کند، اما وقتی به پیشینه آثار خارجی پخش شده از تلویزیون می نگریم عمدتا اکشن هستند، چرا که باز هم به توجیه مسئولان رسانه قابلیت پخش و همچنین جذب مخاطب بیشتری دارد.
فیلمهایی که قرار است در نوروز امسال از تلویزیون پخش شود هم از این قاعده مثتثنی نیست و بیشتر فیلمهای اکشن است.
خشونت فیلمهای خارجی مختص کشور خودشان است و پخش آنها از تلویزیون ایران، به ویژه در ایام نوروز که کودکان در فراغت هستند، اصلا جایز نیست.
«تبدیل شوندگان 4»، «اژدهای دریا»، «جنون سرعت»، «پمپی»، «هابیت»، «مسیر سنگی» و... از جمله فیلمهای اکشنی هستند که قرار است در نوروز 94 از سیما پخش شوند. این فیلمها در ژانر پلیسی و اکشن با اینکه طبیعتا مخاطب بسیاری را جذب می کنند، اما سازگاری با شرایط بومی ندارند.
بیشتر دیده می شود که در ایام نوروز و دقیقا زمانی که خانواده ها در کنار هم هستند و با کودکان خود تلویزیون را بدون پیش بینی این مسئله که چه فیلمی پخش خواهد کرد، تماشا می کنند، به یکباره تمام فیلم های خشن روی آنتن می رود.
.
یکی از کارشناسان دوبله درباره دوبله فیلمهای اکشتپن توضیخ جالبی داده بود، او گفته بود: اساسا چنین فیلمهایی دوبله‌پذیر نیستند، چرا که مدام با تعقیب و گریز و کلماتی همچون «شلیک کن» و ... همراه است که به نظرم دوبله آنچنانی در آنها شکل نمی‌گیرد.
این کارشناس دوبله فیلمهای خارجی ادامه می دهد: فیلمهای سینمایی آمریکایی زیادی از تلویزیون پخش می‌شوند که گاهی به سبب مفاهیمی که عنوان می‌شود و یا صحنه‌هایی که دارند، با فرهنگ کشور ما همخوانی ندارند. گاهی روابط دختر و پسرها را به عنوان نامزد آشکار نشان می‌دهد و یا به عنوان مثال در بخش‌هایی از فیلمها استفاده از مشروبات الکلی به راحتی نشان داده می‌شود که اصلا مناسب خانواده‌های ایرانی نیست اما در دوبله طوری عنوان می‌شود که افراد در حال نوشیدن آب هستند که بیشتر تعجب تماشاگر را در پی دارد.
مسئله عدم تطبیق با فرهنگ ایرانی اسلامی، نکته ای است که رهبر انقلاب نز سالها قبل به آن اشاره کرده اند. در بخشی از گفتگوی منتشر نشده آیت الله خامنه ای درباره سینما که مجله راه اخیرا آن را منتشر کرده، آمده است: «ما با فیلم خارجی خوب مخالفتی نداریم؛ هرچه فیلم خارجی خوب هست بیاورید؛ اشکالی ندارد. اما فیلم خارجی خوب چقدر هست؟ «خوب» با معیارهای معیارهای انقلاب چقدر دارید؟ آن فیلمی که توی آن بدآموزی نباشد و از نظر محتوا و ارزش‌های اسلامی فیلمی باشد که قابل قبول باشد، چقدر در اختیار شماست؟ هر چقدر دارید بیاورید و مطرح کنید و نشان بدهید! اما بدانید که اگر همه فیلمهای خوب آنچنانی را بیاورید باز شما خلائی خواهید داشت که باید آن خلاء را با فیلم ایرانی پر کنید.»
از آنجاییکه بن مایه های معرفتی این فیلمها بیشتر سکولاریستی و اومانیستی است بر سبک زندگی و نوع نگرش مخاطبان ایرانی تاثیر بسزایی می گذارد. در تحلیل و ارزیابی فیلمهای سینمایی خارجی پخش شده از شبکه‌های اصلی سیما از سوی شورای نظارت بر صدا و سیما به شاخصه‌های مختلفی از جمله مقولات مرتبط با سبک زندگی توجه شده‌است.
شماری از این شاخصه‌ها موارد زیر است:
«خشونت، اختلاط زن و مرد، کیفیت ترسیم جایگاه خانواده، جایگاه زنان و ترویج مضامین فمینیستی، نمایش جاذبه‌های جنسی، تأکید بر غلبه و تفوق کشورهای غربی به ویژه آمریکا، نمایش و ترویج قانون‌گریزی، بازنمایی نامناسب انسان‌های شرقی و غیرآمریکایی، ترویج دروغگویی، به کار بردن ادبیات غیرمؤدبانه، ترویج مصرف‌گرایی، ترویج مکاتب غربی، استعمال دخانیات توسط شخصیت‌ها.»
در بررسی 39 فیلم خارجی پخش شده در نوروز سال گذشته آمده است: . خشونت زیاد: حدود 30 درصد فیلمها حاوی مضامین خشونت بار بوده‌اند که با توجه به ساعت پخش فیلمها و بازه‌ی نوروز به شدت نامناسب است. علی‌رغم تذکرات پیشین شورا و حتی گلایه مقام معظم رهبری از پخش برنامه‌هایی با صحنه‌های خشن
تعداد بسیار اندک فیلمهای کمدی: صرفاً یک فیلم از بین آثار پخش‌شده فضایی مفرح و طنزآمیز داشت اما در مجموع جذابیت فیلمهای انتخاب‌شده مناسب بوده‌است. توجه ناکافی به تنوع ژانرها، خشونت زیاد بخشی از فیلمها، تعداد کم فیلمهای مفرح در بازه نوروز از اهم ضعف‌های فیلمهای سینمایی غیرایرانی نوروز 92 ارزیابی می‌شود.
اگرچه عملکرد صدا و سیما در پخش فیلم های روز دنیا شاید قابل قبول ارزیابی شود، اما بی توجهی به آثار پسینی پخش فیلمهای خارجی و تاثیراتی که بر سبک زندگی دارد، نگران کننده به نظر می رسد.
